Rozpoczynając cykl wiadomości o diecie w endometriozie, pragnę poinformować, że temat ten jest szeroki jak rzeka i wciąż wymaga wielu badań.

Ponieważ od kilku lat zajmuję się Pacjentkami z tym schorzeniem (ale i z innymi schorzeniami towarzyszącymi), śledzę na bieżąco nowe wiadomości naukowe na ten temat i mam nadzieję, że teksty te będą pomocne.
Nic dodać – jest to temat moich największych zainteresowań (o ile ktoś nie nazwie tego BZIKIEM:))

Mam plan zorganizować badanie naukowe dla Was – moje Pacjentki, aby znaleźć konkretne odpowiedzi na temat terapii wspierającej endometriozy i mam nadzieję, że przynajmniej część z Was będzie mi w tym towarzyszyć. Ale o tym w przyszłości… bardzo niedalekiej.

Ale przechodząc do meritum – zdecydowałam rozpocząć od tematu tłuszczy.

Tytułem wstępu – endometrioza to choroba ginekologiczna o wciąż nie poznanej do końca etiopatogenezie. Charakteryzują ją bolesne miesiączkowanie, bóle podbrzusza, dyspareunia a także trudności z zajściem w ciążę. W miarę rozwoju choroby dolegliwości mogą się nasilić i przybrać postać przewlekłego bólu w obrębie miednicy mniejszej. Z objawów współistniejących należy wymienić: bóle oraz krwawienie w trakcie oddawania moczu lub stolca, ból promieniujący do uda.

W wielu przypadkach endometrioza przebiega bezobjawowo, a jest rozpoznawana dopiero w trakcie laparoskopii wykonywanej z innych przyczyn.

Terapia endometriozy to niejednokrotnie wieloletni proces polegający na farmakoterapii i w wielu przypadkach niejednokrotnych zabiegach chirurgicznych.

Obecnie zwraca się uwagę na czynniki, które są modyfikowalne- dieta i zmiana stylu życia dieta mają wpływ na rozwój tego schorzenia i mogą przynieść poprawę samopoczucia pacjentek.

Rola diety w rozwoju chorób związanych z hormonami stała się przedmiotem zainteresowania w ostatnich latach, stąd badanie wpływu poszczególnych elementów diety na endometriozę niesie ze sobą obiecujący rezultat w dietoterapii tego schorzenia i polepszeniu samopoczucia pacjentek.

Chociaż wciąż nie ma jednego idealnego udokumentowanego medycznie sposobu terapii wspierającej leczenie endometriozy to jednak stwierdzono parę trendów mogące pomóc Pacjentkom.

Jednak pragnę zaznaczyć, że indywidualne podejście do diety jest najważniejsze.

Coraz więcej dowodów potwierdza założenie, że endometriozie towarzyszy przewlekły stan zapalny oraz zmieniona odpowiedź immunologiczna.
Wśród badań opisanych w literaturze dotyczących endometriozy, wiele opisuje wpływ tłuszczy – ich ilości, rodzaju oraz jakości.

Skupiając się dziś na ilości i rodzaju – w literaturze medycznej opisuje się korzystny wpływ wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (WNKT) omega-3 na zmniejszenie rozwoju i ryzyka endometriozy. Zwiększenie tych składników, głównie (EPA i DHA) wpłynęło na niższy poziom markerów ocenianych w procesach zapalnych, oznaczanych w płynie otrzewnowym pacjentek m.in. IL-6, IL-1β i TNFα.

Kwasy omega-3, głównie DHA i EPA posiadają właściwości przeciwzapalne, ale znalazły zastosowanie również w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych, zespołu metabolicznego oraz w przewlekłych chorobach zapalnych, co więcej zwiększają wrażliwość na insulinę, co jest istotne zwłaszcza u pacjentów z insulinoopornością.

Źródłem w diecie tych składników (omega – 3: DHA i EPA) są ryby, głównie tłuste, algi oraz, jeśli te produkty są wykluczone z diety – suplementy. Zawartość w rybach tych elementów może być różna i zależy od pochodzenia – ryby dzikie mogą mieć ich więcej w porównaniu do hodowlanych, które żywione są karmą z modyfikowaną zawartością omega-3, zależną od producenta.

Bogate w WNKT omega – 3 są również: siemię lniane, oleje: lniany, rzepakowy, oliwa z oliwek, orzechy, migdały, nasiona chia, awokado, jednak jest to głównie kwas alfa-linolenowy (ALA), z którego organizm ludzki wytwarza DHA i EPA, na drodze konwersji, ale w zależności od wielu czynników m.in. wieku, cech indywidualnych metabolizmu, stanu odżywienia, więc nie jest wcale powiedziane, że w odpowiedniej ilości.

Należy również pamiętać, że z codzienną dietą spożywamy również inne kwasy tłuszczowe t.j. omega- 6 , które spożywane w nadmiarze mają działanie prozapalne i hamują konwersję i powstanie DHA i EPA z ALA. Najwięcej omega- 6 znajdziemy w olejach z pestek winogron, nasionach słonecznika, sezamu, oleju kukurydzianym, sojowym.

Kolejny hamulec korzystnej konwersji, ale i zwiększone ryzyko endometriozy potwierdzonej laparaskopowo to też kwasy tłuszczowe typu trans, w diecie które głównie występują w żywności wysokoprzetworzonej: m.in: fast foodach, słodyczach, chipsach, margarynach, a nawet, według najnowszej listy dostępnej na stronie Instytutu Żywności i Żywienia – w pierniku 😉

Eksperci zalecają, żeby ich stosunek w diecie wynosił 4‒5 do 1, stąd niezwykle ważne jest odpowiednie zbilansowanie diety, gdyż używanie samego oleju lnianego nie wystarczy.

Praktyczne wskazówki:

– oleje w Twojej diecie nie są niezbędne, możesz spożywać nasiona (np. siemie lniane) i orzechy, awokado, masło orzechowe bez cukru (i dodatku np. oleju palmowego)

– rozważ wprowadzenie alg do swojej diety, zwłaszcza jeśli nie jadasz ryb,

– rozważ suplementację DHA i EPA, jeśli nie jadasz ryb ani alg

– unikaj smażenia,

– produkty z WNKT nie powinny być poddawane w czasie gotowania wysokim temperaturom (smażenie/grillowanie), innymi słowy – rybę przygotuj na parze, duś, bez obsmażania, albo gotuj. Dodatek różnorodnych ziół atrakcyjnie urozmaici ich smak i aromat.

– unikaj margaryn z olejów częściowo utwardzanych i produktów z nich przygotowywanych (herbatniki i ciastka kruche mogą je zawierać),

– unikaj dań typu fast food, snacków (krakersy, chipsy, paluszki), wyrobów czekoladowych np. czekolad nadziewanych, pralinek.

Temat trendów diety jest dość szeroki w aspekcie endometriozy, dlatego na kolejne wpisy już wkrótce😊

Joanna Giza- Gołaszewska

Dietetyk www.smakfit.pl

Butelka oliwy trzymana w rekach

Bibliografia:

Parazzini F. Selected food intake and risk of endometriosis. Hum Reprod [Internet]. 2004 Jun 3 [cited 2018 Mar 11];19(8):1755–9.

Trabert B, Peters U, De Roos AJ, Scholes D, Holt VL. Diet and risk of endometriosis in a population-based case–control study. Br J Nutr [Internet]. 2011 Feb [cited 2018 Mar 11];105(03):459–67.

Heard ME, Melnyk SB, Simmen FA, Yang Y, Pabona JMP, Simmen RCM. High-Fat Diet Promotion of Endometriosis in an Immunocompetent Mouse Model is Associated With Altered Peripheral and Ectopic Lesion Redox and Inflammatory Status. Endocrinology 2016 Jul [cited 2018 Mar 11];157(7):2870–82.

Missmer SA, Chavarro JE, Malspeis S, Bertone-Johnson ER, Hornstein MD, Spiegelman D, et al. A prospective study of dietary fat consumption and endometriosis risk. Hum Reprod Oxf Engl. 2010 Jun [cited 2018 Mar 11];25(6):1528.

Calder PC. Omega‐3 polyunsaturated fatty acids and inflammatory processes: nutrition or pharmacology? Br J Clin Pharmacol . 2013 Mar [cited 2018 Mar 11];75(3):645. /

Herington JL, Glore DR, Lucas JA, Osteen KG, Bruner-Tran KL. Dietary fish oil supplementation inhibits formation of endometriosis-associated adhesions in a chimeric mouse model. Fertil Steril [Internet]. 2013 Feb [cited 2018 Mar 11];99(2):543-550.e1.

Netsu S, Konno R, Odagiri K, Soma M, Fujiwara H, Suzuki M. Oral eicosapentaenoic acid supplementation as possible therapy for endometriosis. Fertil Steril. 2008 Oct [cited 2018 Mar 11];90(4):1496–502.

Reklama